Tala Fou ‘a Niu Sila
New Zealand News

Maua ponāivi ‘o Yanfei Bao

Maua ponāivi ‘o Yanfei Bao

‘O le fa’anaunauga ‘o se sui ‘o le pūlēgānu’u ‘a Kalaiesetete, ‘ia ‘avea le maua ‘o ponāivi po’o tōēga ‘o le tino ‘o Yanfei Bao, ‘o se tali mo se matā’upu na mafatia ai le ‘a’ai.  ‘O le taimi mulimuli lava na va’aia ai le tama’ita’i 44 tausaga ‘o Yanfei ‘a’o soifua,...

‘Uma le konekarate ‘a le Komesina ‘o Leoleo ‘i le 2025

‘Uma le konekarate ‘a le Komesina ‘o Leoleo ‘i le 2025

‘Ua fa’ailoa mai ‘e le Komesina ‘o Leoleo, ‘o Andrew Coster, lona tu’ua ‘o le matāgāluega, pe ‘ā ‘uma lana konekarate ‘i le tausaga fou, 2025. ‘O le Aso 2 ‘o Aperila 2025, ‘e ‘uma ai le feagaiga ‘a le ali’i komesina, ma ‘ua fa’amaonia mai lona tu’ua ai ‘o le tofiga ‘i...

Lapata’iga mō le Pasefika

Lapata’iga mō le Pasefika

‘Ua fa’ailoa mai se lapata’iga fa’alaua’itele, ‘e uiga ‘i le āga’i mai ‘o atunu’u tetele ‘o le lalolagi, ‘e ‘eli maina ma minerale ma le tamāo’āiga ‘e maua ‘i le alititai ‘o sami ‘o le Vasa Pasefika. ‘O  lea lapata’iga na tu’uina mai ‘e le Komiti Fa’afoe ‘o le...

Fa’afetaia le ‘au tineimū mai Niu Sila

Fa’afetaia le ‘au tineimū mai Niu Sila

‘Ua fa’afetaia ‘e le palemia ‘o le mālō ‘o Kānata, ‘o Justin Trudeau ‘ia le ‘au tineimū mai Niu Sila, ‘i la lātou fesoasoani ‘i le tau tapēina ‘o se mū tele ‘o le togāvao na a’afia ai le ‘ele’ele fa’asaoina, ‘o le Jasper National Park.  ‘O se tusitusiga āloa’ia ‘a le...

Maoa’e le to’atele ‘o tagata su’e gāluega

Maoa’e le to’atele ‘o tagata su’e gāluega

Līpotia mai le maoa’e ‘o le aofa’iga ‘o tagata ‘o lo’o talosaga mō avanoa faigāluega ‘o lo’o fa’asalalauina ‘i totonu ‘o Niu Sila ‘i le taimi nei. Na fa’ailoa mai ‘e nisi ‘o kamupanī ‘e feagai ma le fa’atalanoaina ‘o tagata talosaga mō gāluega, ‘ua mātauina, le faitau...

Lapataiga ‘i le fa’aaogāina ‘o le Paywave

Lapataiga ‘i le fa’aaogāina ‘o le Paywave

‘O fa’alētonu lata mai nei, lea na motusia ai ma lē mafai ‘ona fa’aaogāina ‘auala ma tēkonolosi televavave, ‘e totogi ai fa’atauga ma ‘aitālafu ‘a tagata, ‘i le tele ‘o atunu’u ‘o le lalolagi, ‘ua toe fa’amālosia ai lagona ma manatu ‘o le to’atele, ‘ina ‘ia...

Faitio Chris Hipkins ‘i le faiga ‘o tagata Māori

Faitio Chris Hipkins ‘i le faiga ‘o tagata Māori

‘Ua tu’ua’ia ‘e le ta’ita’i ‘o le pātī ‘a le Labour ‘o Chris Hipkins, le faigāmālō so’ofaatasi, ‘i le fa’aauau pea ‘o ana faigafa’avae ‘e fa’asagatau ai ‘i tagata Māori ‘o Niu Sila, ma ia tā’ua ai, ‘ua tatau ‘ona tāofi ma fa’amuta ia itū’āiga ‘o faiga. ‘O ia lagona ‘o...

Tāofia su’esu’ega ‘o le Bowel Cancer

Tāofia su’esu’ega ‘o le Bowel Cancer

‘E fōliga mai ‘ua tāofia ma ‘ua to’a le polokalame mō le su’esu’eina ‘o tagata ‘e maua ma ‘ua āfāina ‘i le kānesa ‘o le manava, po’o le bowel cancer, ‘i totonu ‘o Niu Sila ‘i le taimi nei.  ‘O se tūlaga ‘ua fa’apopoleina ai le fa’alāpotopotoga mō gāluega lagolago mō ē...

Tele taufa’asesē ‘i tupe – Kiwibank

Tele taufa’asesē ‘i tupe – Kiwibank

‘Ua mōlimauina lava le fa’atuputupula’ia pea ‘o le tele ‘o taufa’asesē ‘o lo’o maumau ai tupe, ma ‘e ‘auala ‘ese’ese atu ‘i tagata ia faiga taufa’avalea.  ‘O se tasi ‘o fa’ata’ita’iga, ‘o taufa’asesē ia ‘e faia ‘i ‘inivesi.  ‘Ua fa’alauiloa ai ‘e le Pūlēga ‘o Māketi...

Leoina le saogalēmū ‘i le nofoaga fa’atali nofoāafi ‘i Porirua

Leoina le saogalēmū ‘i le nofoaga fa’atali nofoāafi ‘i Porirua

‘Ua ‘āmataina se polokalame ‘o ni tagata ‘e leoina le saogalēmū ‘i le nofoaga fa’atali nofoāafi ‘i Porirua, ‘ina ‘ua lāgā ni popōlega ‘e fa’atatau ‘i ni vevesi ‘a tupulaga talavou ‘o lo’o tutupu ai.  ‘O le asō lea ‘ua toe a’e ai ā’oga mō le isi kuata fou, ‘ae ‘ua...

Fa’ailoa fa’amuamua ‘a le pulenu’u fou ‘o Tauranga

Fa’ailoa fa’amuamua ‘a le pulenu’u fou ‘o Tauranga

‘Ua finagalo Mahe Drysdale, le pulenu’u fa’aolioli ‘o Tauranga ‘i tagata pālota, ‘ina ‘ia fua la lātou pālota ‘iā te ia, pe lātou te lagona ‘i le isi 4 tausaga ‘o lumana’i, ‘ua sili atu ‘ona tupu tāolaola le ‘a’ai.  ‘O le faigāpālota muamua lea ‘a Tauranga talu mai le...

‘Ātoa le tausaga ‘o tau sā’ilia pea Yanfei Bao

‘Ātoa le tausaga ‘o tau sā’ilia pea Yanfei Bao

‘Ua ‘ātoa le tausaga talu ‘ona leiloa le tama’itai fa’atau fale ‘i  Kalaiesetete iā Yanfei Bao, mā ‘o lo’o tūmau pea le fa’anaunauta’iga ‘i leoleo ‘e tau sā’ilia. ‘O Yanfei Bao 44 tausaga na va’aia mulimuli ‘i le aso 19 Iulai ‘i le tausaga talu ai, ‘i se fale ‘i...

Talosaga Iunivesitē ‘i Niu Sila mō nisi fesoasoani tupe mai le mālō

Talosaga Iunivesitē ‘i Niu Sila mō nisi fesoasoani tupe mai le mālō

‘O lo'o lapata'ia ‘e iunivesitē se i’uga ‘e o’o ‘i ai, pe ‘ā lē toe fa'afouina ‘e le mālō se fesoasoani tau tupe ‘e fa’atasi ‘ona maua. ‘O iunivesitē ‘i totonu ‘o le atunu’u, ‘o loʻo feagai ma lu’itau ‘o tūlaga ‘i pāketi, ma le ‘afa ‘o iunivesitē ‘e valu ‘o loʻo...

Silia ma le 50% tagata ‘ua fa’aitīitia penefiti

Silia ma le 50% tagata ‘ua fa’aitīitia penefiti

‘E silia ma le 50% tagata ‘ua fa’aitīitia penefiti, pei ‘ona fa’alauiloa mai ‘i fa’amaumauga lata mai. ‘E telē le a’afiaga ‘i tagata ‘e maua penefiti, mai ‘i fesuia’iga ma fuafuaga ‘a le mālō. Mai le kuata ‘o le tausaga ‘e o’o mai ‘iā Iuni, ‘e silia ma le 50% tagata...

‘Āmata polokalame mō le soifua mālōlōina ‘o le māfaufau ‘i EDs

‘Āmata polokalame mō le soifua mālōlōina ‘o le māfaufau ‘i EDs

‘Ua fa’alauiloa ‘e le Minisitā ‘o le Soifua Mālōlōina ‘o le Māfaufau Matt Doocey, ‘e lima matāgāluega ‘o fa’alavelave fa’afuase’i ‘i falema’i (EDs), ‘o le ‘ā fa’ata’ita’i ai ni ‘au’aunaga fesoasoani ma lagolago ‘i ē ‘e iai a’afiaga ‘o le soifua mālōlōina ‘o le...

Fa’amanino pili ‘e totogi ‘i fōma’i fa’ale’āiga (GPs)

Fa’amanino pili ‘e totogi ‘i fōma’i fa’ale’āiga (GPs)

‘E mafai ‘e fōma’i fa’ale’āiga ‘ona fa'atūlaga ā lātou lava totogi mō gasegase ‘i Niu Sila. Na tu’uina mai se fa’amanīnoga ‘i luga ‘o le TV1, fa’atatau ‘i pili ‘ese’ese ‘e totogi ‘e tagata pe ‘a asiasi atu ‘i GPs. ‘E ui ‘e āgava'a tamaīti ‘i lalo ifo ‘o le ta’i 14...

Gau kamupani ‘o uila ‘a le to’alua ‘o le faipule

Gau kamupani ‘o uila ‘a le to’alua ‘o le faipule

‘Ua tōfia nisi ‘e fa’agaluea’ina ma sa’ili ni tupe ‘e totogi ai ‘aitālafu ‘a le pisinisi ‘o uila ‘eletise ‘a le to’alua ‘o le tama’ita’i faipule Darleen Tana, ‘i le aso lava lea na fa’alauiloa fa’alaua’itele ai le ‘oto’otoga po’o le aotelega ‘o le līpoti po’o ā vāega...

‘Ioe le Kiwibank ‘i ona mōliaga

‘Ioe le Kiwibank ‘i ona mōliaga

Na ‘ioe le faletupe ‘a le Kiwibank ‘i mōliaga ‘o lona solia ‘o le Tūlāfono ‘o Fefa’ataua’iga Talafeagai.  ‘O le māsina talu ai, na fa’asilasila ai ‘e le Komisi ‘e va’ava’ai po’o fa’amalieina aiā tatau ‘a tagata fa’atau, ni mōliaga ‘e 21 ‘o le Kiwibank ‘ona ‘o ni sasi,...

50% le pa’ū ‘o tiute ‘o Tapa’a o HTP

50% le pa’ū ‘o tiute ‘o Tapa’a o HTP

‘E 50 pasene ‘ua fa’apa’ū ‘ese ‘e le Minisita ‘a le New Zealand First, Casey Costello, mai lāfoga po’o tiute ‘o tapa’a ia ‘ua ta’ua ‘o Heated Tobacco Products  po’o tapa’a ‘e fa’avevela ‘e ese mai sikaleti ‘e susunu.  ‘O le fa’anaunauga ‘o le minisitā ‘ina ‘ia tōsina...

Pa’ū le tau ‘o le soifuaga

Pa’ū le tau ‘o le soifuaga

‘Ua telegese le si’itia ‘o le tau ‘o le soifuaga mā ‘o le tolu ai lea ‘o tausaga ‘o mauālalo.  ‘E 0.4 pasene  ‘i totonu ‘o le tolu māsina ‘e o’o mai ‘i le fa’ai’uga ‘o Iuni.  'E 3.3 pasene na pa’ū ai le tau ‘o le soifuaga ‘i le tausaga, mai le 4 pasene sā iai, mā ‘o...

Faia ni suiga ‘e agava’a ai tagata mō gāluega fa’aleoleo

Faia ni suiga ‘e agava’a ai tagata mō gāluega fa’aleoleo

‘O suiga fou ‘i aiāiga ‘e mafai ai ‘ona agava’a le tele ‘o ni tagata mō gāluega fa’aleoleo, ‘o le fa’ataga lea ‘o ē ‘ua iai laisene ‘ua iai tu’utu’uga fa’apitoa po’o le restricted licence ‘e talosaga mō avanoa ‘i gāluega fa’aleoleo.  Na tā’ua ‘e le Komesina lagolago...

Silia ma le 300 leoleo Niu Sila na talosaga ‘e gālulue ‘i Kuiniselani

Silia ma le 300 leoleo Niu Sila na talosaga ‘e gālulue ‘i Kuiniselani

‘O fuāinūmera fou sa fa’alauiloaina ‘i le vaiaso talu ai ‘e le Stats NZ, sa fa’ailoa ai le 27,000 ‘o tagata ‘ua malaga ‘ese atu ma le atunu’u ma āga’i atu ‘i ‘Ausetālia, pe ‘ā ‘ave’ese le fuāinūmera ‘o tagata na malaga mai ‘i le tausaga talu ai.  ‘O lea fuāinūmera,...

Mālō le mālō ‘i le fīnauga ‘i totogi ‘o leoleo

Mālō le mālō ‘i le fīnauga ‘i totogi ‘o leoleo

‘Ua manumālō le mālō Niu Sila, ‘i se fīnauga ‘ua leva ‘ona tūla’i mai ‘i le vā mā le Iuni ‘a le Vasega ‘o Leoleo, ‘e a’afia ai o lātou totogi. ‘E tusa ma le tausaga ‘ātoa talu ‘ona faia talanoaga ‘āloaia ‘i le vā ‘o itū ‘e lua, ma sā lē mafai ‘ona maua ai se...

‘Aupito fa’alētonu Wainuiomata ‘i le suāvai

‘Aupito fa’alētonu Wainuiomata ‘i le suāvai

‘O Wainuiomata le pitonu’u ‘e aupito tele ai paipa pāpā ma mama ‘o lo’o liki ma alu le aoga ai le suāvai, ‘i totonu ‘o le itūmālō ‘ātoa ‘o Uēligitone. ‘O lea tūlaga na fa’ailoa mai ‘i fa’amaumauga āloa’ia ‘a le matāgāluega ‘e pūlea le suāvai  ‘o Uēligitone,...

To’atele tagata ‘e malaga ‘ese ma Niu Sila

To’atele tagata ‘e malaga ‘ese ma Niu Sila

‘Ua fa’aalia ‘e se tasi ‘o kamupanī tele ‘e feagai ma le sā’ilia ‘o tagata faigāluega, ‘o le ‘ā fa’aauau pea ‘ona to’atele tagata ‘e malaga ‘ese atu ma Niu Sila, se’ia vaganā ‘ua pa’ū ‘i lalo le tului ‘o tupe ‘aitālafu mai faletupe. ‘O fa’amaumauga ‘a le ‘Ōfisa ‘o...

Tele pisinisi tāpuni ‘ona ‘o fa’aletonu tau tupe ‘i Niu Sila

Tele pisinisi tāpuni ‘ona ‘o fa’aletonu tau tupe ‘i Niu Sila

‘E tele pisinisi ‘i Niu Sila nei, ‘ua tāpuni ‘ātoa ma isi ‘ua feagai ma le tele ‘o faigatā, ‘ona ‘o le tau lēai ‘o ni tagata fa’atau ma le taugatā ‘o le fa’agaioia ‘o pisinisi ‘i totogi ‘o tagata faigaāuega, ‘ae fa’apea ‘inisiua ma le tau ‘o le fela’ua’iga ‘o ‘oloa ‘i...

Sui Pālemia David Seymour

Sui Pālemia David Seymour

‘O le vāiaso nei, ‘o lo’o ‘avea ai ma Sui Pālemia ‘o Niu Sila le ta’ita’i ‘o le pātī ‘a le ACT ‘o David Seymour ’ona ‘o lo’o ‘ave ni aso mālōlō ‘o le ali’i pālemia ‘o Christopher Luxon mai le aso 14 ‘e o’o ‘i le aso 20 ‘o Iūlai. ‘O Luxon ‘e pei ‘ona silafia sā iai ‘i...

Popōlega ‘i le lē toe maua ‘o ata mai mea pu’eata

Popōlega ‘i le lē toe maua ‘o ata mai mea pu’eata

‘E iai popōlega ma ātugaluga ‘ua fa’alaua’itele mai, ‘e uiga ‘i le lē toe maua ‘e leoleo fa’apea ai ma pūlega ‘o nu u ma itūmālō, ‘o le avanoa ‘e fa’aaogā ai mea pu’eata ‘e silia atu ‘i le afe le aofa’i ‘o lo’o fa’apipi’i solo ‘i luga ‘o auala tetele ‘o Niu Sila. ‘O...

Tutuli ‘ese tagata faigatā mai Fale ‘o le Mālō NZ

Tutuli ‘ese tagata faigatā mai Fale ‘o le Mālō NZ

‘Ua fa’ailoa mai ‘e le Minisitā ‘o Fale, ‘o Chis Bishop, ‘o lona talitonuga, ‘e tatau ‘i le Kainga Ora, ‘ona tutuli ‘ese mai tagata faigatā ‘o lo o nofoia fale ‘o le Mālō, ‘ina ‘ia fa aitīitia ai le aofa’i ‘o tagata ‘ua fa’amatalaina ‘o leaga ma āmio fa’alētonu ‘o...

Sesē le kī na ‘o’omi, na pa’ulia ai le va’a o Aratere

Sesē le kī na ‘o’omi, na pa’ulia ai le va’a o Aratere

Liki mai tua fa’amatalaga ‘i le māfua’aga na pa’ulia ai le va’a ‘o le Atarere. Na lipotia ‘e le Leitiō Niu Sila ni fa'amatalaga fou na liki mai tua, ‘e uiga ‘i le va’a ‘o le Aratere lea na pa’ulia ‘i gātaifale ‘o Ueligitone ‘i le aso 20 ‘o Iuni. ‘E le’i umi ona alu...

Faigatā ‘ona totogi pili ‘o ‘eletise mō le faitau afe ‘o tagata

Faigatā ‘ona totogi pili ‘o ‘eletise mō le faitau afe ‘o tagata

‘Ua tā’ua ‘i se līpoti ‘a le Matāgaluega ‘o Pisinisi, Fa’afotuga ‘o ma’ema’e fou ma Gāluega ‘e fua ‘i tūlaga faigatā mō le ‘eletise ‘i le fa’ai’uga ‘o le Tausaga Fa’aletupe, Iuni 2022, sā māua ai, ‘o le 6 pasene ‘o ‘āiga sā lē mafai ‘ona fa’amafanafana ō lātou fale. ...

Fēfa’asōaa’i le ‘au fai tōfā ‘i matā’upu ‘e fa’atatau ‘i le Talafa’asolopito ma Tala’aga ‘i le vā ‘o Siāmani, Niu Sila ma Sāmoa

Fēfa’asōaa’i le ‘au fai tōfā ‘i matā’upu ‘e fa’atatau ‘i le Talafa’asolopito ma Tala’aga ‘i le vā ‘o Siāmani, Niu Sila ma Sāmoa

‘O le aso ‘ananafi na fa’atasi atu ai nisi ‘o le ‘aufaigaluega ‘a le Si’ufofoga ‘o le laumua, ‘i se polokalame na fa’atāunu’uina ‘i le falemāta’aga ‘a le Te Papa ‘i Ueligitone. ‘O le ‘autū ‘o le polokalame ‘o le fefa’asōā’iga ‘a le ‘au fai tōfā ‘i matā’upu ‘e...

Fa’asala se kamupanī fufulu fale ‘i Kalaiesetete

Fa’asala se kamupanī fufulu fale ‘i Kalaiesetete

‘Ua fa’asalaina ‘e le Fa’amasinoga Maualuga se kamupanī ‘e fa’amamāina totonu ‘o fale ‘i se sala tupe ‘e $51,000 ‘ona ‘o le ‘āuai ‘i ni taupulepulega ‘i tau ‘o ā lātou ‘au’aunaga.  Na faia ‘e le Komisi ‘e tulimata’iina po’o tausisia aiā tatau ‘a tagata fa’atau mai...

Fa’amavae le to’alua mai le Komiti Fa’atonu ‘a le KiwiRail

Fa’amavae le to’alua mai le Komiti Fa’atonu ‘a le KiwiRail

‘E to’alua ni sui ‘o le Komiti Fa’atonu ‘a le KiwiRail ‘ua fa’amāvae a’o fa’agāsolo ‘ona vala’au le faigāmālō mō ni suiga ‘i le kamupanī.  Na fa’amāvae ‘uma Ed Simms, ‘o se tasi na ‘avea ma pule sili ‘o se kamupanī va’alele fa’apea ai ma Rachel Pinn, ‘o se konesale ‘i...

Fa’asilasila nisi suiga fou ‘i ā’oga ‘a Niu Sila

Fa’asilasila nisi suiga fou ‘i ā’oga ‘a Niu Sila

‘Ua fa’asilasila ‘e le Mālō ni iloiloga fou mō tamaiti ā’oga mai le tausaga muamua ‘o ā lātou a’oa’oga.  Na fa’aalia ‘e le Minisitā o Ā’oga Erica Standford, ‘e ‘āmata mai le tausaga ‘e 2025, ‘ona faia su’ega po’o iloiloga ‘e tā’ua ‘o phonics tests ‘i tamaiti pe ‘ā...

Toe sui le totōgiga ‘o le su’ega ‘o laisene

Toe sui le totōgiga ‘o le su’ega ‘o laisene

Sā āga’i suiga ‘a le mālō ‘i lisi fa’atalitali mō su’ega ‘o laisene ‘aveta’avale ‘e ala ‘i le suiga ‘o agava’a ‘e mafai ai ‘ona toe su’e le laisene ‘e aunoa ma se tau ‘e toe totogiina.   ‘Ua toe liliu ai se fa’ai’uga ‘a le faigāmālō ‘ua mavae atu ‘i le tausaga talu...

Sīlia ma le 400 fale ‘i Wairoa ma Hastings na lolovaia ‘i lōlōga

Sīlia ma le 400 fale ‘i Wairoa ma Hastings na lolovaia ‘i lōlōga

‘E silia ma le 400 fale ‘i Wairoa ma le tele ‘o fale ‘i Hastings na lōlōvaia ‘i lōlōga. Na tapunia fo’i le State Highway numera 38 ‘i le pō ‘anapō, ‘ona ‘o lōlōga. Na ‘ave’esea mai tagata ‘i ō latou fale ‘i le aso ‘ananafi, ma ‘o lo ‘o fa’aauau pea le mamafa ‘o tīmūga...