Māua ‘i su’esu’ega, ‘e fa’aleagaina ‘e le asu ‘o le e-cigarette, sele ‘o le māmā

by | Apr 8, 2025 | Niu Sila

‘O lo’o gālulue le ‘au su’esu’e, ‘e sa’ili po’o ā ni ‘a’afiaga tūmau ‘o le soifua mālōloina ‘o tupulaga Niu Sila mai le vaping po’o le ula ‘i tapa’a ‘e fafaga ‘i le uila, po’o e-cigarettes.  ‘O tupulaga Niu Sila, ‘e fōliga mai ‘e lata ‘ina fa’atoluina le tele atu ‘o le ulaula ‘i ia tapa’a po’o le vape nai lō tupulaga ‘i Kānata, Iūnaite Setete ‘o ‘Amerika ma ‘Ausetālia.

‘E faitau fia sefulu tausaga fa’ato’ā iloa manino po’o ā a’afiaga ‘e o’o ‘i le tino ‘o le tagata peita’i, ‘o nisi ‘o su’esu’ega muamua ‘ia ‘ua ‘āmata ‘ona alia’e mai ai ni popōlega.

‘O le tausaga ‘e 2019, na fa’amauina ai le pa’ū ‘o le nūmera ‘o tupulaga ulaula ‘ae si’itia le vaping.  ‘O le māfua’aga lea na āga’i ‘ese ai le va’ava’ai ‘a Kelly Burrows ‘o le Bio Engineering Institute ‘o le Iunivesitē ‘o ‘Aukilani mai le su’esu’ega ‘o a’afiaga mai le ulaula tapa’a, ‘ae su’esu’e a’afiaga ‘o le soifua mālōlōina mai le vaping, po’o le ula ‘o sikaleti ‘e fafaga ‘i le uila.

‘O taimi ‘uma lava ‘e vape ai le tagata, ‘e nofo ai lava ‘i māmā nisi ‘o ia vāega, ma ‘o suāvai ‘e i totonu ‘o vapes, ‘o ni vāega suāu’ua, ma ‘o se tasi ‘o mea ‘e mafai ‘ona ‘ave’esea ai, ‘o le ‘auala mai ‘i fulafula. 

‘O le iai so’o fo’i lā ‘o fulafula ‘i le tele ‘o taimi ‘o le aso ma le tele ‘o tausaga, ‘e fa’aleagaina ai sele.  Na gaosi ‘e Burrows ma nisi ‘o tamaiti ā’oga se masini ‘e fa’ata’ita’i ai le ulaula po’o le vaping.  ‘E ao le asu ‘ona fa’amalō lea ‘ina ‘ia mafai ‘ona su’esu’eina po’o ā itū’āiga vailā’au ‘o lo’o iai.  Ma na iloa ai, ‘e o’o atu ‘i le 30 itū’āiga vailā’au ‘ese’ese ‘i totonu ‘o e-liquid ta’itasi, ma na saunoa Burrows, ‘e lēai se tasi na te iloaina, po’o le ā le saogalēmū ‘o ia itū’āiga vaila’au ‘ese’ese (flavouring chemicals). 

‘O le aso 1 Iulai, ‘o le ‘ā matuā fa’asāina ‘ātoa ai disposable vapes ‘i totonu ‘o Niu Sila mā ‘o le ‘ā lē toe fa’atagaina fale’oloa ‘e fa’atau ai vapes, ‘ona toe faia ni fa’alauiloa ‘i fafo ane ‘o ā lātou fale’oloa.  ‘E tatau ‘i fale’oloa lāiti po’o dairies ma pamu penisini ‘ona nanā ‘ese mai le iloa atu ‘e tagata fa’atau, ia ‘oloa ‘e pei ‘o sikaleti.

Link to RNZ (Article) translated: https://www.rnz.co.nz/news/national/557447/vaping-research-finds-e-cigarette-vapour-kills-lung-cells

ATA: Louise Ternouth (RNZ).