Fa’au’u Kuini Ngā Wai Hono i te Pō ‘e suitūlaga ‘iā Kiingi Tuheitia

‘Ua filifilia Nga Wai Hono i te Po Paki ‘e suitūlaga ‘i lona tamā ‘o Tuheitia Paki, ‘e ‘avea ma tupu tama’ita’i ‘o Māori.  ‘O le fa’aiuga ma le filifiliga na fa’amaonia ‘e ta’ita’i ‘o iwi ‘i le taeao analeilā ma ‘ua ‘avea ai Kuini Nga Wai Hono i te Po ‘e ‘avea ma tupu lona valu ‘i le Kiingitanga, mai lava ‘i le taimi ‘o le tupu muamua ‘i le 1858, Po’otatau Te Wherowhero.  ‘O Kuini Nga Wai Hono it e Po, ‘e pito laitiiti ‘o le fānauga po’o alo ‘o Kiingi Tuheitia, ma ‘e iai isi ona tuagane ‘e toalua. 

‘O le tausaga ‘e 2020 na filifilia ai ‘i le Waitangi National Trust ‘e fai ma sui ‘o Māori ‘o lo’o aumau ‘i le itū ‘i saute ‘o Tamaki Makaurau ‘i le Motu ‘i Mātū.  Sā ā’oga ma sa’ilia lona fa’ailoga ‘o le Bachelor of Arts ‘i le Iunivesitē ‘o Waikato ma sa’ili ai lona fa’ailoga ‘o le Matua ‘o Faiva ‘i le Tikanga Maori ma sa ia a’oa’oina le Kapa Haka ‘a’o a’oga ‘i le iunivesitē.  ‘O Nga Wai sā māsani lava ‘ona va’aia ‘i tafatafa ‘o lona tamā, Kiingi Tuheitia, ‘i ni fa’atasiga sā   faia ‘i nai tausaga ‘ua tuana’i atu.  ‘O le asō na fa’auuina ai le tupu tama’ita’i ‘o Māori, ma soso’o ai ma toe sauniga ‘o lona tua’ā, Kiingi Tuheitia. 

Na ‘ave’esea Kīngi Tuheitia mai le marae ma momoli atu ‘i ‘augutu ‘o vaitafe le Waikato River, sa leoina ma fa’afeao ‘e tagata lava ‘o le Ngāti Māhanga ma le Mālosi’aga fa’afitafita ‘a Niu Sila.  Na tu’u atu lona tino maliu ‘i luga ‘o le va’a ‘o le Tātahi Ora ma fa’afeaoina lona sā ‘e isi va’a ‘e tolu, Waikura, Tākitumu ma le Te Tīmatanga, ‘i le solo ma le polosesio ‘i le vaitafe āga’i atu ‘i le mauga ‘o Taupiri lea ‘ua lagomau ai. ‘O le tu’umālō ‘o Kiingi Tuheitia, ‘ua muta ai fo’i taumatega po’o ai ‘ā sē’ei mai ‘e suitūlaga ‘iā te ia.  ‘O le tupu tama’ita’i Kuini Nga Wai Hono i te Po, fa’ato’ā 27 tausaga ‘o lona soifua.  O ia le tama’ita’i lona lua ‘ua ‘avea ma tupu ‘o Māori.

Link to RNZ (Article) translated by Savelina Kasiano: https://www.rnz.co.nz/news/national/527108/the-new-maori-queen-kuini-nga-wai-hono-i-te-po-27-to-succeed-her-father-kiingi-tuheitia-as-maori-monarch

ATA: Supplied. RNZ