Fa’amalieina le mana’oga ‘o kamupanī tetele ‘o tapa’a

by | Aug 22, 2024 | Niu Sila

‘I se pepa na liki pe saofia ‘i tua mai le kamupanī tele gaosi tapa’a ‘a le Philip Morris, ‘o lo’o fa’amatalaina ai, ‘e tatau ‘i le kamupanī ‘ona una’i mālosi vāega fa’aupufai ‘e aofia ai le NZ First ‘ina ‘ia ‘iai ni tūlāfono ‘e manuia ai a lātou ‘oloa ‘o tapa’a fa’avevela (Heated Tobacco Products). 

Na maua ‘e le Leitio Niu Sila ni pepa ‘o fa’amaumauga ‘o le 2017 ‘o lo’o fa’aulutalaina, Designing a Smoke-Free Future in New Zealand, ‘o se fuafuaga fa’atōsina ma fa’atauānau mō HTPs ma isi ‘oloa ‘e iai le vailā’au ‘o le nikotini ‘ae lēai se asu, ‘ina ‘ia fa’aaofia ‘i totonu ‘o le polokalame ‘o le Smokefree 2025, le fuafuaga ‘ina ‘ia o’o atu ‘i le 2025, ‘ua sa’oloto le atunu’u mai le tapa’a.   Na tūsia lea fuafuaga ‘iā Aukuso 2017, ‘a’o fa’atūlāfonoina ‘e le faigāmālō ‘a le National ‘i lea taimi, ‘oloa mo le vaping.  Na tā’ua fo’i ‘i lea pepa, ‘e mana’o le Philip Morris New Zealand ‘e fa’amālosia ‘i lātou ia ‘e tete’e ‘i le matāfaioi ‘a le kamupanī ‘i totonu ‘o le fuafuaga ‘o le Smokefree NZ, ‘ina ‘ia ‘uma ane ‘ua lātou iloa, ‘a tete’e ‘i ‘oloa a le Philip Morris New Zealand ‘e fa’aitiitia ai tūlaga lamatia, ‘o le tete’e fo’i lea ‘i le fa’aitiitiga ‘o a’afiaga po’o manu’aga mai tapa’a. 

‘O le folafolaga ‘a le Philip Morris, ‘e mana’o ‘ina ‘ia taofia le fa’atau atu ‘o sikaleti peita’i ‘e le’o taunu’u lenā folafolaga ‘e tusa ai ma fa’amaumauga, ‘ona ‘o le 62 pasene ‘o a lātou tupe maua ‘i le lalolagi, ‘e maua mai tapa’a ia ‘e ula, ‘ae nonofo ma fa’atūlaga mai a lātou HTPs po’o ‘oloa ‘o tapa’a fa’avevela, ‘o se vāega ‘o taumafaiga ‘e fa’asa’oloto mai ai le lalolagi mai le ulaula tapa’a.  ‘O ta’iala ‘a le kamupanī sa fautuaina ai le fa’asaga ‘e ūna’i le NZ First ma le Vāega Fa’a’upufai ‘a Māori ‘ina ‘ia taliaina HTPs po’o tapa’a fa’avevela.  Talu ai nei, ‘e 50 pasene na fa’apa’ū ai ‘e le Minisita a le NZ First, Casey Costello, le tiute mo ‘oloa ‘o HTPs po’o tapa’a fa’avevela.  ‘O Costello ‘o ia lea ‘o le Minisitā lagolago mō le Soifua Māloloina, ‘o le Minisita fo’i mo le Ofisa o Tiute.  Na fa’amatu’u ‘ese ai ‘e le faigāmālō ‘se vaegātupe ‘e $216 miliona mō tiute ia ‘ua fa’apa’ū ma fa’aitīitia mai tapa’a.   

Link to RNZ (Article) translated by Savelina Kasiano: https://www.rnz.co.nz/news/top/525810/leaked-tobacco-lobbying-plan-for-political-pressure-shows-tobacco-giant-got-its-tax-cut-wish

ATA: A leaked 2017 lobbying plan prepared by tobacco company Philip Morris said those opposed to its heated tobacco products should be positioned as “pro-harm”. RNZ.