Fa’asoa mai le Afioga ‘i le Pālemia ‘auā tāpenaga mo le CHOGM

by | Sep 3, 2024 | Sāmoa

Ou te faatalofa atu i le paia maualuga o si o tatou atunuu. O paia faale malo, paia faale ekalesia, ma paia faaleatunuu, ua taoto lava i matagofie, ma o sā e lē avea, e lē popo foi i sa matou faamatalaga. Faamalo le folau manuia i faiva o lenei masina fou. Ia viia le Atua i lana tausiga i lo outou soifua ma so matou ola.

O loo faagasolo pea tatou tapenaga mo le talimalo ai o Samoa i le fonotaga a Taitai o Malo o le Taupulega o le a usuia i le Aso 21-26 Oketopa o le tausaga nei. O se tauaofiaga tele, ma o se taimi muamua lenei ua talimalo ai se atunuu itiiti o le Pasefika i le Fonotaga lenei.

O Aukuso i le 1970 na ofi atu ai Samoa i le Faalapotopotoga o Malo o le Taupulega. O le taimi nei e 56 atunuu o loo iai nei i le Faalapotopotoga e aofia ai Malo mai le atu Aferika, Asia, Keripeane, Europa ma le Pasefika.

I lenei mau tausaga, o loo tumau pea le uunaia e le li’o o Malo o le Taupulega e aofia ai ma Samoa, mataupu tau i le atinae, pulega faatemokalasi, faatauaina o aia tatau, matimatiina o mataupu tau i le saolotoga, o le filemu ma vaega ogaoga ua aafia ai atunuu e pei o suiga o le tau.

I le talimalo ai o Samoa i le fonotaga i lenei tausaga, ua filifilia ai le Autu ‘One Resilient Common Future: Transforming our Common Wealth’ Oloo faatauaina le tasi o le faamoemoe mo se lumanai e gafatia ma faaauauina e ui ile tele o faafitauli ile vaavaai lea ini auala e aupito sili ona lelei e Iloilo ai le fetalai ma le toe fuafuaina faaiuga mai le tofusao uma ole toatale o tagata i ai.

Ole faamamafaina ole ola gafatia ma le faaauauna ose auala lea e aofai uma iai tulaga e maua ai le maopoopoga o aia tatau a tagata, ole fesoasoanii I auala e manaomia ai e nisi tagata le fia maua se fesoasoani, ole toafilemu faapea le saogalemu. Tatou te talitonu ile saili fofo i totonu lava o lo tatou atunuu. Tatou te faatauaina o faigatonu

faifaatasi poo le uunaia oni tulaga ua ave iai le faataua faaitulagi. E taua tele ia manatu ile tatou itulagi ole Pasefika ona ole aupito aafia o tatou i fesuiaiga ole tau ae maise ai ole faaaogaina ole ogasami ole Pasefika oloo tatou nonofo ai ele lalolagi, e aunoa ma le vaavaai pe faapea ona faaaauina ia oa taua ma pulega le lelei.

O se avanoa taua lenei mo si o tatou atunuu, e fai sao ai i mataupu tupito o lenei fonotele atoa ai ma tonu fai o le a soalaupuleina.

O loo ua faailoa mai le auai uma o atunuu e 56 o le li’o o Malo o le Taupulega i le fonotaga. E toatolu Tupu ua fuafua e auai mai. E aofia lana Maiesetete le Tupu o Peretania, o le Tupu o Brunei, ma le Tupu o Eswatini, o se tasi o Malo o Aferika. Ae 34 Faauluuluga o Malo o le a auai mai.

O tapenaga a le tatou Malo, o loo faatino ma faafoe e le Komiti tele o Tapenaga po o le National Task Force. E 12 Komiti Galue o loo iai, ma o loo gafa ma matafaioi mo vaega uma tau i nofoaga mo le fono, apitaga, taavale ma auala o femalagaiga mo le fono, puipuiga ma le saogalemu, fesootaiga ma faalauiloa, resitalaina o le au fono, taumafa, mataupu togia mo le fono atoa ai ma polokalame faapitoa o le a faatino ai i le vaiaso ua atofa mo le fonotaga.

O a tatou tapenaga o loo vaavaalua faatasi ma le Ofisa Faafailautusi o Malo o le Taupulega i Lonatona atoa ai ma le tatou Vaega Tumaoti ma Pisinisi. Ma e le o itiiti foi le sao taua o le Pulega Mamalu a Alii ma Faipule, o Saoao ma Augafaapae, o Faletua ma Tausi, aemaise le malosi o Nu’u i le lagolagoina o lenei faamoemoe.

E amatalia le fono i le Aso 21-26 Oketopa ma ua atofa ai le Vaega o le talafatai o Apia e afua mai i le Maota Fono o le Palemene ma le Maota Faamasino o Samoa i Mulinuu seia oo atu i le Faletalimalo o le Taumeasina i Moata’a e avea ma nofoaga e tapuvae tasi i ai lenei tauaofiaga.

O le aotelega o le polokalame, e iai le fono e talanoaina ai tulaga tau i aia tatau i le Aso 18-19 Oketopa, soso’o ai ma le fonotaga mo Tupulaga Talavou i le Aso 21 Oketopa, o le Fonotaga a Tamaitai, Fonotaga mo tagata o Malo o le Taupulega, ma le Fonotaga mo Pisinisi. Ona sosoo ai lea ma le tatalaina o le Fono tele i le Aso 25 Oketopa. O le togalauapiga a Taitai e faatino i le Aso 26 atoa ai ma le Fono a Minisita o le Vai-i-Fafo.

Ua fuafua e 37 polokalame faapitoa o le a faatino i le vaiaso o le fonotaga (special events) ma o le a faatino uma i le Maota Faamasino i Mulinuu.

Ua faamautu le 2000 o potu o faletalimalo ma maota taitoatasi ua filifilia, atoa ai ma le 1000 o potu ua tapenaina i le vaa meli tele o le a taula i le Uafu i Matautu e api ai usugafono ua lesitala ma ua mautinoa le malaga mai.

O isi vaega taua e pei o le puipuiga ma le saogalemu o loo ua faatulaga lelei e pei ona taimua ai le Matagaluega o Leoleo ma Matagaluega o loo gafa ma o tatou tuaoi faavaomalo. O le a galulue faatasi foi ma a tatou paaga masani e pei o Ausetalia ma Niusila, ma isi atunuu o le Pasefika ua ofo mai le latou fesoasoani. E faapea foi i le Malo o Peretania.

E faapea foi i tulaga i auala ua fuafua e femalagai ai Taitai o Malo ma o latou usufono, o loo galulue ai le Komiti o loo gafa ma ia vaega.

O le polokalame fa’apitoa mo le Tupu o Peletania o le a fa’amautuina i se taimi lata mai.

Samoa e, e maeu la outou lagolago i lo tatou faamoemoe. I le matau atu i afioaga ma alalafaga i le itu i sisifo i le malaga mai i le malae vaalele, o loo punoua’i ai Pulega mamalu a Alii ma Faipule atoa ai ma Tina ma Tamaitai, o vaaiga matagofie i teuga o aai ma faoā aai, o se faatupu malosi, ma o loo atagia ai lo tatou lotonuu ma la tatou talimalo e iloa ai si o tatou atunuu. Faafetai tele le galulue, faamalo le tofā.

O le tatalo ma le agaga maulalo, ia alofagia lo tatou faamoemoe. Ia mapo pea lo tatou galulue soosootauau, ma ia tatou fai tatalo pea, ia ‘au le Atua ma i tatou. E lē fou le tali malo a Samoa – i lana tu ma lana aga i uiga tausili o le laufofoga fiafia, le fa’aaloalo, le alofa ma le agalelei. O isi vaega uma o le tapenaga i lona faalauteleina o le a feagai ma Taitaifono o Komiti Galue mo le faailoaina i le atunuu. Ia manuia lau tapuaiga Samoa.

Ia manuia la’asaga o totoe o lenei aso. Soifua.

Press Conference on Progress of CHOGM Preparations by Chair
Hon. Prime Minister Fiame Naomi Mataafa
TATTE – 3 September 2024

ATA: Supplied / Government of Sāmoa.